Online cursus Minimaliseren – Ruim je leven op en creëer meer tijd, ruimte en vrijheid voor je dromen en doelen in 7 weken.
Wil je graag alle nieuwe blogs in je mailbox ontvangen? Laat dan hiernaast je mailadres achter. En lees je dit op je telefoon? Dan kun je dat bijna helemaal onderaan de pagina doen.
Er zijn mensen die beginnen met minimaliseren door een ‘packing-party‘ houden, maar ik geef toe, deze leuke en doeltreffende manier is voor moeders niet echt handig. Op het moment dat je pampers nodig hebt of als je zoon zijn gymspullen nodig heeft, zit je er niet op te wachten om eerst alle dozen door te spitten. Voor minimalistische moeders is het volgende stappenplan iets reëler:
Met minimaliseren doorloop de volgende 5 stappen:
1) Bewustwording
Dit is waar het hele proces mee begint: bewustwording, ontwaking of hoe je het ook wilt noemen. Lees hier het verhaal over mijn ontwaking. Kijk in je huis eens om je heen. Zie je veel spullen, hoeveel zou je hebben? Zou je ook zonder kunnen? Stel je huis eens wat lichter en ruimer voor, zou je dat fijn vinden? Waar heb je de afgelopen jaren allemaal je geld aan uitgegeven? En wat doe je nu met al die spullen? Voor een minimalistische levensstijl dien jij je te beseffen dat je zonder spullen op aarde komt, op aarde voornamelijk de eerste levensbehoeften nodig hebt en je zonder spullen deze aarde ook weer zult verlaten. Waarom zou je dan zoveel aandacht geven en geld besteden aan je spullen? Waarom zou je je niet meer richten op dingen die écht belangrijk zijn, zoals je familie, vrienden, je passie en natuurlijk je allerliefste kinderen?
Begin nou niet gelijk je hele huis overhoop te halen maar begin klein. Kijk bijvoorbeeld eens naar je bestek-la. Heb je afgelopen jaar alle dingen die er in liggen gebruikt? Heb je ook dingen dubbel? Doe dit ook eens met je sokkenla en ga zo steeds een stapje verder. Herhaal deze handelingen na een half jaar nog eens. Je zult zien dat je steeds beter wordt in loslaten. Van die 5 kinderlepeltjes waarvan je vorige keer overtuigd was dat je ze moest bewaren weet je nu dat 2 ook volstaan.
4) Heb geduld
Waarschijnlijk heb je heel veel spullen in huis, vooral als je kinderen hebt telt dit aardig op. Het duurt dus wel even voordat je alles door de handen hebt gehad. Zoiets kost tijd. En veel tijd over heb je waarschijnlijk niet, omdat kinderen opvoeden ook tijd kost. Bovendien moet je alle spullen die je weg wilt doen ook zien kwijt te raken. Ook dat kost tijd. Heb dus geduld en doe alles in kleine stapjes. Een voordeel is dat minimaliseren wél lekker veel energie geeft.
5) Maak een stuff list
Als je uiteindelijk (na een jaar of wat) je huis aardig opgeruimd is, kun je beginnen, (als je dat leuk vindt), met het maken van een stuff-list oftewel een spullenlijst. Het is namelijk ontzettend handig dat je weet wat en waar je dingen in huis hebt. (Scheelt zoeken) Hoe je een stufflist maakt lees je hier.
Anke woont met haar man, dochter, zoon en poes Dotje in Nijmegen. Ze werkt als tekstschrijver en webadviseur bij een communicatiebureau in de stad. Sinds januari 2020 is ze met climatechain gestart. (leuk om te volgen!) En Anke heeft een voorliefde voor ontspullen en minimalisme. Dat is ook de reden dat ze MoedersMinimalisme.nl volgt.
Anke: “Ik vind het een sport om met minder te doen. Omdat ik weet dat we met de spullen die we allemaal kopen de meeste impact hebben op het klimaat. Voor sommige dingen heb ik een regeltje in mijn hoofd: dat ik die gewoon niet nieuw mag kopen. Zoals knutselspullen voor de kinderen. Dat hebben we nog genoeg maar je kunt ook zoveel knutselen met bijvoorbeeld afval.
Maar ook shampoo in plastic flessen: ik vind haarzeep in een blok vervelend, daarom rasp ik de zeep en maak ik er vloeibare shampoo van. Ook conditioner koop ik nooit meer: ik gebruik in plaats daarvan appelciderazijn. Ik probeer op allerlei manieren op plastic te minderen. Hiervoor komen bijvoorbeeld bio groenten in een pakket aan de deur, gaan we naar de markt of groenteboer voor fruit. Ik neem ook mijn eigen verpakkingen mee naar de markt of groenteboer.”
Vertel eens wat over climatechain?
Anke: “Met climatechain wil ik mensen inspireren duurzamer te leven. Elke dag een beetje duurzamer. Gewoon in de dagelijkse dingen die je doet. Hiervoor deel ik verrassende en positieve tips op het gebied van duurzaamheid. Over bijvoorbeeld het milieuvriendelijk opladen van je telefoon. Over de beste keuze in de supermarkt als je nieuwe olie nodig hebt voor warme of koude gerechten in de keuken. Over hoe je alles kwijt raakt op marktplaats. Of over manieren om water en energie te besparen in huis. Ik deel recepten en DIY’s en maak van alles zelf. Sinds kort geef ik ook workshops aan groepen (Zelf schoonmaakmiddelen maken).”
“Ik heb niet per se veel spullen. Maar altijd nog meer dan genoeg. In mijn hoofd ben ik een echte minimalist, maar als ik soms in huis om me heen kijk dan kun je niet met recht zeggen dat daar een minimalist woont. Misschien ben ik nog niet perfect in de uitvoering. 🙂
Wat wij veel in huis hebben: voorraad eten (noten, droog fruit), boeken, kranten, speelgoed, spelletjes en bouwmateriaal/gereedschap. Ons huis is een jaren 30 huis en we hebben alles grondig moeten verbouwen. Echt alles. Daar moeten we nog een beetje van bij komen. We hebben veel zelf gedaan dus we hebben ook veel gereedschap en bouwmateriaal in huis.
Verder hebben we twee kleine kinderen. Vergeleken met anderen hebben zij weinig speelgoed. Bij ons slingert niet overal speelgoed rond. Speelgoed waar ze uit zijn gegroeid, verkoop ik of geef ik weg. Ik ben ook niet sentimenteel bij alle spullen uit de kindertijd. De kinderen hebben, duplo, lego en een houten knikkerbaan. Een knikkerbaan is echt fantastisch speelgoed. Ze spelen er al heel lang mee.”
Minimaliseer je wel eens je spullen?
“Jazeker, ik minimaliseer best veel. Dat is ook het probleem als ik ga poetsen. Dan ga ik toch eerder organiseren, spullen opbergen en nadenken of iets weg kan. Dat schiet dan met poetsen niet heel erg op.
In de badkamer heb ik al flink kunnen minimaliseren (al het gebruikelijke doe ik wel: wasbare wattenschijfjes, etc). Het duurde ongeveer een jaar voordat ik door mijn voorraad shampooflessen was (bizar wat je koopt met 2 + 1 gratis), maar shampoo koop ik dus niet meer in fles (zie hiervoor). Ook ben ik minimalistisch in van alles en nog wat: ik koop geen middeltjes als maskers, oogcreme, reinigingsmelk, bodylotion, toner en wat dan allemaal nog meer. Ik gebruik eerder kokosolie of een andere fijne huidolie. Ik heb een huid die onzuiver is, dan maak ik soms zelf een maskertje met tea tree en wekelijks snijd ik een stukje gemberwortel af waarmee ik mijn huid ontsmet voor een antibacteriële werking. Ook heb ik geen verschillende kleuren oogmake-up, maar gewoon een pallet dat ik mooi vind. Nu is bijna mijn scheerschuim op en ga ik eens kijken of scheerzeep wat voor me is (maar ik heb begrepen dat je ook oude zonnebrand of bodylotion kunt gebruiken voor het scheren.)”
Wat zijn jouw minimaliseertips?
“Ik vond jouw tip van de ‘weggeefdoos’ erg goed! Mijn eigen minimaliseertips:
– Stop spullen in een cadeaukast. Dubbele cadeaus die de kinderen krijgen kun je daarin stoppen om door te geven. Maar ook spullen die nog heel leuk zijn voor iemand anders maar waar je zelf niets meer mee doet. Bij mij staan er bijvoorbeeld wat mooie bloempotjes en vaasjes in. Dan kan ik er een plantje in doen en dan heb ik een leuk kleinigheidje om aan iemand te geven.
– Is iets niet goed genoeg meer om cadeau te doen? Stop het in een weggeefdoos. Ik heb die bij mij in de kelder staan. Ik heb heel dicht in de buurt een wijkcentrum met een weggeefkast waar ik elke maand wel een keer naartoe fiets om die spullen af te geven. Het maakt mij blij dat iemand anders deze spullen dan toch nog gebruikt.
– Ik geef ook heel veel gratis weg via marktplaats en de facebookgroep van onze wijk. Zet hiervoor niet alleen ‘gratis’ bij prijs, maar het helpt ook om dit nog eens expliciet te zetten in de advertentietekst. Ook helpt het om in je tekst te verwijzen naar je andere ‘gratis advertenties’. Sommige mensen vinden het vervelend om ‘ophalers’ aan de deur te krijgen. Ikzelf heb dat niet. Soms zeg ik ze ook dat ze het kunnen ophalen en dat ik het bij de voordeur zet. Gaat eigenlijk altijd goed. Op die manier krijg je ook een soort netwerkje om je heen van mensen die blij worden van spullen. Ik heb bijvoorbeeld iemand die allerlei verpakkingsmateriaal en klusspulletjes van me wil hebben (voor dagbestedingsactiviteiten), iemand die alle kinderschoenen wil (ook al zijn ze dan al derdehands) voor vluchtelingenkinderen, iemand die lege potjes van me afneemt (voor jam of bewaren van spijkers, etc.), iemand die lege dozen meeneemt (voor opkomende verhuizingen) en iemand die resterend bouwmateriaal/verf wil (hij bouwt een tiny house). Deze mensen heb ik gewoon in mijn marktplaats app. Ik bericht ze als ik weer een interessant partijtje voor ze verzameld heb.
– Ik ben echt gek op lege kasten en raak echt alles kwijt op marktplaats met gratis weggeven. Dit is misschien nog wel de belangrijkste tip: wat voor jou geen waarde heeft, heeft dat voor een ander nog wel. Pas kwam er nog iemand een oud dekbed ophalen (handig voor het maken van een hondenbed) en iemand neemt zelfs oude vodden van me over (die gebruikt hij nog met vieze klusjes aan zijn auto). Alles raak ik kwijt. Het scheelt mij ruimte, een ritje naar de milieustraat én ik maak er een ander (en mezelf én het milieu) blij mee. De rommel is ook zo uit huis. Dat vind ik erg leuk. Ik snap dat dit ‘wat veel’ voorbeelden zijn. Je kunt dan ook starten met iets dat je veel hebt (en dat weggeven): bijvoorbeeld het doorgeven van brievenbuspakketjes en kleine doosjes voor een nieuwe verzending. Daar zijn een paar ondernemers (die hun producten verzenden) heel blij mee. Misschien is het ook gemakkelijker voor mij om van alles af te komen (ik woon in de stad, veel mensen om me heen, veel vraag en afzet :).
– Voor kleding minimaliseren: meld je aan voor een kledingruilsysteem. Zo doe je gemakkelijker afstand van items die je nooit meer draagt. Je weet dat je er een ander blij mee maakt. Je kunt ook je eigen systeempje starten met alleen een paar vriendinnen en een buurvrouw. Heel leuk. Verder vind ik Chiara van @indiaaninjekast een feestje. Zij heeft me geleerd om te shoppen in mijn eigen kledingkast. Nieuwe kleding koop ik vrijwel nooit meer.”
3. Hoe gaat het met het huishouden? Volg je een systeem?
“Ik heb niet echt een systeem omdat ik mezelf al best wat opleg (hang naar perfectionisme). Ik wil daarom niet ook al te veel mezelf aan regels hangen in het huishouden. Dat komt ook omdat in mijn ogen het huishouden nooit een einde van een lijstje heeft. Als ik mezelf een systeem opleg en me daaraan ga houden dan ben ik naar mijn gevoel nooit klaar en kom ik niet toe aan andere zaken.
Een voorbeeld daarvan is de afwas. Wij hebben een vaatwasser maar ook best wat spullen (mepal broodtrommels en drinkbekers of dingen van kunststof, koekenpannen) die ik liever niet in de vaatwasser stop. Wij eten geen brood en maken daardoor ook met ontbijt en lunch pannen en keukengerei vies (is toch anders dan een plank en een mes vies maken). Daardoor stapelt de afwas zich snel bij ons op. Er staat altijd wel wat zooi op het aanrecht. Dat heb ik als eerste losgelaten: anders ben ik een paar keer per dag de afwas aan het doen en dat weiger ik gewoon. Eén keer per dag vind ik dan genoeg (naast de vaatwasser). Wij zijn thuiswerkers dus ook extra afwas. Overigens vind ik afwassen best fijn om te doen (net als de was ophangen, geen hekel aan). Ik maak mijn eigen afwasmiddel, dat scheelt plastic, is zo eenvoudig en ik kan er mijn eigen lekkere geurtjes aan geven (ik ben gek op sinaasappelgeur).
Wat ik aan opruimsysteem heb: clean as you go. Ik heb altijd wat in mijn handen als ik naar boven of naar beneden loop. En ook wasmanden ‘vul ik aan’ met bijvoorbeeld speelgoed en boeken die dan weer boven netjes terug op hun plek komen.
Bijna alles in huis heeft een vaste plek: dat is wel een regeltje dat werkt voor me. Ik ben anders bang dat mijn hoofd het allemaal vergeet.
Verder heb ik misschien nog een fijne tip voor het schoonmaken van het toilet. Daarvoor heb ik wel ‘een systeem’. Als ik een paar dagen weg ben / met vakantie strooi ik altijd wat citroenzuur (dat lijkt op suiker, baking soda kan ook) rond in de pot. In een klein leeg plasticflesje heb ik in de dop een gaatje gemaakt. Als je in het flesje azijn doet, dan heb je een handig knijpflesje voor het schoonmaken van het toilet (kom je goed mee onder de randen). Dit werkt echt heel goed (fris en wit toilet, ook ‘onder water’!): je hoeft echt geen bleek of toiletreiniger te kopen (minimalisme).”
Wat vind je goed gaan in je huishouden?
“Ik doe veel in huis maar ben niet constant met het huishouden bezig. Ook heb ik geen dagdeel dat ik aan huishouden doe. Ik doe het ‘erbij’. Dat werkt voor mij. Ik moet wel zeggen dat we hulp hebben voor de schoonmaak. Verder vind ik het huishouden niet erg om te doen. Ik vind buiten de was ophangen bijvoorbeeld echt fijn. En opruimen geeft me rust in mijn hoofd, ik ben lekker bezig met mijn handen. Ook dat vind ik fijn.
Waar ik nog aan zou willen werken? Ik droom van een opgeruimde kelder waar ik me niet doorheen hoef te manoeuvreren om wat te pakken. Nu staat de kelder vol met voornamelijk voorraad en gereedschap. Het zou fantastisch zijn als ik een nette hoek heb voor de wasmachine en dat alles in de kelder mooi opgeruimd is in overzichtelijke hoeken, bakken en potten. Als me dat ooit lukt dan kunnen we daar een nieuw artikel over schrijven.”
Wil jij ook meewerken aan de rubriek ‘Het huishouden van…’? Stuur dan een mailtje naar dieuwke@moedersminimalisme.nl en dan stuur ik je per mail een paar vragen toe.
‘Ik ben zo bang dat ik spijt krijg’ is waarschijnlijk de opmerking die ik het vaakst heb gehoord. Maar ook opmerkingen als ‘Wat als ik het later nodig heb’ of ‘Het is zo zonde om weg te doen’ en ‘Wat als we een hele erge crisis krijgen’ komen regelmatig voorbij.
Wil de eerste minimalist die spijt heeft gehad van het minimaliseren van zijn spullen NU OPSTAAN?
Oke, er zal misschien heus wel eens een momentje komen dat je denkt iets nodig te hebben wat je al hebt weg gedaan. Een belangrijk verschil is daarbij of het een gebruiksvoorwerp is of een voorwerp met emotionele waarde.
Zo krijg je geen spijt van het wegdoen van je spullen:
1. Gebruiksvoorwerpen
Het komt zelden voor dat je spijt krijgt van het wegdoen van een gebruiksvoorwerp.
Dit is omdat:
– je over het algemeen geen spullen die je gebruikt wegdoet. – je negen van de tien keer met een hele creatieve alternatieve oplossing komt. – je het meestal wel van een ander kan lenen. – je het vaak ook wel van een ander kan krijgen. – je het desnoods altijd nog nieuw kan kopen.
Voorbeeld: Stel je hebt 6 glazen bloemenvazen in huis en je doet er 4 weg. En op een dag krijg je een bos bloemen die niet mooi in beide vazen past. Heb je nu spijt van die andere vazen die je weg hebt gedaan? Vast niet, want:
– in eerste instantie dit verhaal al niet heel waarschijnlijk is, omdat je vast 2 vazen van verschillende formaten hebt bewaard. – je bloemen ook heus in een weckpot o.i.d. kunt doen of de bloemen kunt bijsnijden zodat ze wel passen. (Je wordt creatief!) – de buurvrouw vast wel een vaas van het juiste formaat voor je te leen heeft. – je moeder waarschijnlijk wel een vaas over heeft die je mag houden. – de Blokker (of de kringloopwinkel) een schap vol vazen heeft in verschillende formaten.
Tip: Als je twijfelt over of je iets weg zult doen of niet, kun je het altijd eerst een paar weken, maanden of zelfs een jaar op ‘proef’ weg doen. Zet de spullen waarvan je denkt wel zonder te kunnen, maar waarvan je toch nog niet helemaal zeker bent, in een doos op zolder of in de garage. Vergeet er niet een einddatum op te zetten. Als het er na die datum nog staat en je hebt er nog steeds niet na om gekeken, snel weg doen!
2. Voorwerpen met een emotionele waarde
En hoe zit het dan met al die spullen met emotionele waarde? Zoals foto’s, bioscoopkaartjes, knutselwerkjes, sportprijzen, cadeautjes die je van bepaalde personen hebt gekregen en erfstukken?
Vraag je jezelf af of het wel écht emotionele waarde heeft.
– Zou je in een brandend huis, dat ene handenarbeidwerkje van groep 3 écht uit je huis halen? – Heb je niet genoeg aan die éne mooie herinnering in je hoofd? – Wat is de werkelijke reden dat je er moeilijk afstand van kunt doen? Wanneer je iets niet goed verwerkt hebt, kun je vaak de spullen die met de onverwerkte gebeurtenis te maken hebben, ook niet goed loslaten. Een hint voor jou om daar aan te werken. – Is de herinnering ook verdwenen als het voorwerp weg is? Herinneringen zitten toch in je hoofd en in je hart?
Je hoeft de herinnering niet los te laten, maar het voorwerp.
Vergeet niet dat je leven gewoon doorgaat, wat heb je er aan om in het verleden te blijven hangen? Op een gegeven moment moet je loslaten. Geluk zit in jezelf en niet in een voorwerp. Voorwerpen daarentegen nemen ruimte in, moeten verschoven worden bij het schoonmaken, kunnen stuk gaan en moet je met je mee verhuizen. Herinneringen bewaar je in je hart en niet in een doos op zolder.
Tip: Misschien helpt het je om van je spullen met een emotionele waarde een foto te maken en een mapje op je computer aan te maken voor je spullen met een herinnering. Of misschien kun je het inscannen? Het helpt vaak ook om je herinnering bij een bepaald voorwerp op te schrijven. Zo kun je de herinnering toch nog terugzien/lezen.
Was je van plan de nieuwe collectie in te duiken? Stel jezelf dan eerst de onderstaande 10 vragen voordat je een nieuw kledingstuk koopt.
1. Waarom wil ik het kopen?
Is het omdat je met je vriendin de stad in gaat en je het gezellig vindt om wat te kopen? Of is het omdat je net een leuk rokje hebt gekocht waar je veel complimenten over hebt gekregen en je daarom er nog een paar van wilt aanschaffen? Of is het omdat je een kortingsbon hebt gekregen van een bepaalde winkel en je het zonde vindt om de korting niet te gebruiken? Think again!
2. Heb ik het echt nodig?
Je herkent het vast wel. Je loopt door de stad en je ziet iets ontzettend moois hangen. Maar als je iets mooi vindt, betekent het nog niet dat je het ook nodig hebt. Maar wat heb je dan precies nodig? Dat is voor iedereen verschillend. Ik raad je aan om een lijst te maken van kleding waarvan jij denkt het nodig te hebben. Houd je dan ook aan die lijst. Staan er maar twee winterjassen op? Koop dan niet een derde.
3. Is het neutraal van uitstraling?
Patroontjes zijn leuk, maar kijk eens naar de kleding in je kast die je al heel lang met plezier draagt. Vaak zijn dat de neutralere kledingstukken. Die gaan dus een stuk langer mee. Neem dat mee in je beslissing om iets nieuws te kopen.
4. Is het kledingstuk niet modegevoelig?
Ik zeg niet dat je niet met de mode mee mag gaan, maar besef je wel dat als dit jaar lange rokken of jumpsuites in de mode zijn, ze volgend jaar waarschijnlijk hangen te verstoffen in je kledingkast. Je doet er verstandig aan om kleding uit te zoeken die wat minder modegevoelig zijn. Dan is de kans in ieder geval groter dat je het over twee jaar nog steeds mooi vindt.
5. Is het kledingstuk van duurzame materialen gemaakt?
Veel kleding maakt men vandaag de dag van slechte kwaliteit omdat dat goedkoper is om te maken. Als koper zit je echter wel na twee keer dragen met gaatjes in je dure merkshirt. (Lees hier meer over de oorzaak van dit gaatjes probleem.) Hoewel je nooit helemaal gaatjes kunt voorkomen, kun je wel letten op de kwaliteit. In een shirtje van een dunne stof heb je snel een gaatje. Kwaliteitskleding is meestal van wol, zijde, katoen, viscose, rayon of linnen. Acryl en polyester zijn kwalitatief minder goed. Dure merken hoeven niet altijd van betere kwaliteit te zijn. Het allerbest voor onze aarde en alles wat daarop leeft is uiteraard fair trade kleding. Fair trade kleding is verantwoord en eerlijk geproduceerd, en vaak gemaakt van milieuvriendelijke materialen zoals bamboe, biologisch katoen of hennep. Kijk hier voor de leukste fairtrade webshops!
6. Geef je je geld bij je aankoop aan een doel die je je geld ook gunt?
Persoonlijk gun ik winkels met principes, die niet hun kleding door kleine kinderhandjes laten maken, maar staan voor duurzame kleding, mijn aankoop meer dan massawarenhuizen. Als ik toch kleding koop waar ik van plan ben lang mee te doen, dan liever bij een winkel die het ook echt verdient. Via het internet heb je tegenwoordig genoeg keus.
7. Wil ik dit kledingstuk over een twee maanden nog steeds?
Vaak koop je kleding in een opwelling. Laatst wilde ik persé een nieuwe jas, maar besloot nog eventjes te wachten. Na een tijdje besefte ik dat de jas die ik had ook nog prima voldeed en ik helemaal niet een nieuwe jas nodig had.
8. Kan ik het ook lenen/huren?
Soms wil je iets aan of heb je iets nodig, wat je eigenlijk maar één keer aan zou trekken. Je hebt bijvoorbeeld een gala waarvoor je een galajurk zoekt. Je zou dan ééntje kunnen kopen, maar na het galafeest zou de jurk waarschijnlijk alleen maar je kastruimte opvullen. Je zou in zo’n geval ook heel goed even in je vriendenkring rond kunnen vragen of iemand nog een mooie jurk in jouw maat heeft hangen. Tegenwoordig kun je via de social media al heel veel mensen bereiken in een korte tijd, maak daar ook gebruik van.
9. Kan ik het ook tweedehands kopen?
Kleding via marktplaats kopen of via tweedehands winkeltjes is tegenwoordig heel gewoon. Ook zijn er steeds meer kledingruilbeurzen, zoals in Heerenveen. In het kader van consuminderen ook nog eens toepasselijk en een stuk goedkoper.
10. Vervang ik een ander kledingstuk?
Als je dan toch besluit een nieuw kledingstuk te gaan kopen, bekijk of het je garderobe aanvult of dat het iets vervangt. Persoonlijk ben ik bijvoorbeeld van mening dat je aan twee rokken genoeg hebt. Heb je dan toch een derde gekocht zou je kunnen overwegen één van de twee rokken die je had weg te geven of te verkopen. Zo houd je toch een overzichtelijke en minimalistische kledingkast.
Hieronder nog een filmpje over fairtrade kleding. Mooi dat grotere warenhuizen ook steeds meer principes krijgen. 😉 Maar je zou ook zeker eens deze documentaire moeten kijken!
